Trans Ταυτότητα Φύλου και Σχολείο

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ : Για το σχολείο / Συμβουλές για γονείς, Συμβουλές για γονείς

Περιγραφή

Trans ορίζουμε ένα άτομο το οποίο αυτοπροσδιορίζεται με διαφορετικό φύλο από αυτό που του αποδόθηκε στη γέννα. Ο όρος trans ή διεμφυλικός, αποτελεί έναν όρο ομπρέλα. Η  ταυτότητα φύλου, αποτελεί, την προσωπική αίσθηση του ατόμου για το φύλο του.  Δηλαδή, την εσωτερική αίσθηση της ταυτότητας και είναι απόλυτα προσωπική και εξατομικευμένη. Τα άτομα των οποίων το βιολογικό φύλο ταυτίζεται με την ταυτότητα φύλου τους, ονομάζονται cis.  Οι συγκεκριμένοι όροι προέρχονται από την χημεία και στο παρόν άρθρο θα τους χρησιμοποιήσω αρκετά.

Trans & σχολείο
Με αφορμή, το πρώτο σχολείο στο Μπαγκλαντέζ για trans παιδιά,  θα ήθελα να εξετάσουμε την κατάσταση στο ελληνικό σχολείο σήμερα. Τα trans παιδιά στην Ελλάδα έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους cis  συμμαθητές τους;  Ας δώσουμε ένα παράδειγμα, για να βρούμε την απάντηση. Μία μαθήτρια με το όνομα Μαρία, ζητά από τους καθηγητές της να την αποκαλούν Μαίρη, κάτι που αμέσως γίνεται αποδεκτό. Σκεφτείτε τώρα, ένα trans αγόρι να ζητήσει από Ιωάννα να τον αποκαλούν Γιάννη. Ποια θα ήταν η αντίδραση;

Έχοντας βιώσει σε σχολείο αυτή τη συγκυρία, δυστυχώς, είναι στην ευχέρεια του σχολείου εάν θα δεχτεί να αποκαλεί τον μαθητή με το όνομα αυτό. Άρα, αυτομάτως κατανοούμε πως οι trans μαθητές δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα.

Δεν τους δίνεται το δικαίωμα στην επιλογή και στον αυτοπροσδιορισμό. Όλοι οι νόμοι είναι γενικευμένοι και έτσι το σχολείο έχει την άνεση να απορρίψει ή να δεχτεί αντίστοιχα αιτήματα. Σε αυτά περιλαμβάνεται το ντύσιμο των παιδιών, το όνομα, ακόμη και η τουαλέτα που θα χρησιμοποιήσουν. Όλα τα παραπάνω, τα οποία είναι αυτονόητα για τους cis μαθητές, αποτελούν καθημερινή πάλη και διεκδίκηση για τα trans παιδιά.

Διεκδίκηση
Έχοντας δουλέψει θεραπευτικά με trans μαθητές, θα ήθελα να σταθώ στο θέμα της διεκδίκησης. Συχνά το ίδιο το άτομο, φοβάται να παλέψει για τα δικαιώματά του. Στο σχολείο, οι γονείς των συγκεκριμένων μαθητών, ακούν πως το παιδί είναι μπερδεμένο, πως οι υπόλοιποι μαθητές θα νιώθουν άβολα, πως η εφηβεία το επηρεάζει. Πώς θα μπορούσε ένα παιδί να μείνει ανεπηρέαστο από όλη αυτή την αμφισβήτηση; Μπαίνουν λοιπόν στην διαδικασία, συχνά να αμφισβητούν τους εαυτούς τους. Να μην έχουν διάθεση να υποστηρίζουν το δικαίωμα τους. H κοινωνία θεωρεί τα άτομα αυτά μπερδεμένα και συγχυσμένα.  Με τον τρόπο αυτό, τα παιδιά χάνουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή τους.

Επιπτώσεις στην ψυχική υγεία
Να τονίσουμε, πως τα trans παιδιά, δεν πάσχουν εγγενώς από κάποια διαταραχή. Δηλαδή, η trans ταυτότητα δεν σχετίζεται με οποιαδήποτε ψυχική δυσκολία. Ο τρόπος που μεγαλώνουμε, η οικογένεια και το σχολείο παίζουν καταλυτικό ρόλο στην ψυχολογία του ατόμου.

Τα παιδιά αυτά, δέχονται συχνά:

• Aμφισβήτηση από την οικογένεια
• Mπούλινγκ από τους συμμαθητές τους. Μην ξεχνάμε την μαθήτρια που κακοποιήθηκε  τον Φεβρουάριο από συμμαθητές της
• Υποτίμηση από το σχολικό περιβάλλον
• Όλα τα παραπάνω, καταλαβαίνουμε πως θα έφερναν επιπτώσεις σε οποιονδήποτε τα είχε υποστεί.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις;

• Τα παιδιά παύουν να νιώθουν ασφάλεια στο σχολείο
• Δεν λαμβάνουν το καθρέφτισμα που έχουν ανάγκη
• Συχνά παρατούν το σχολείο
• Απομονώνονται
• Χάνουν την αυτοπεποίθησή τους
• Χάνουν την εμπιστοσύνη τους στους ανθρώπους
• Νιώθουν πως κρίνονται διαρκώς και αυτό δημιουργεί μία εν δυνάμει κοινωνική φοβία
• Κατάθλιψη
• Αυτοτραυματισμό
• Αυτουποτίμηση

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
Τα παιδιά, τα κάνουμε για να είναι ευτυχισμένα εκείνα, όχι εμείς. Ως γονείς, θα πρέπει να στεκόμαστε δίπλα τους ανεξάρτητα από την ταυτότητα φύλου τους. Συχνά οι γονείς βιώνουν οι ίδιοι ντροπή. Η χώρα μας είναι ακόμη αρκετά πίσω σε αυτά τα ζητήματα. Δεν υπάρχει σωστή ενημέρωση και όταν κάτι δεν το γνωρίζω, μου δημιουργεί τρόμο και το δαιμονοποιώ. 

• Αναγνωρίστε στα παιδιά την ταυτότητα φύλου τους
• Ενημερωθείτε όσο περισσότερο μπορείτε
• Στηρίξτε το παιδί στο σχολικό περιβάλλον όσο περισσότερο μπορείτε
• Αναγνωρίστε ποια κομμάτια είναι δικά σας και ποια έχουν να κάνουν με το παιδί
• Αναζητήστε βοήθεια από κάποιον ειδικό για να σταθείτε στο παιδί σας
• Επιτρέψτε του να εκφράζεται όπως επιθυμεί

Τι μπορεί να κάνει το σχολείο

Στο σχολείο, ισχύουν τα ίδια που προανέφερα και στην οικογένεια. Επιπλέον, ο σεβασμός των δικαιωμάτων όλων των παιδιών είναι το σημαντικότερο. Κάθε φορά που ένας trans μαθητής ζητά κάτι, αντιστρέψτε την ερώτηση. Δηλαδή «εάν μας ζητούσε το ίδιο ένας cis μαθητής, πώς θα αντιδρούσαμε»;

Η ενημέρωση είναι το παν! Φυσικά, να τονίσω πως υπάρχουν αρκετά σχολεία και εκπαιδευτικοί που ανταποκρίνονται εξαιρετικά.

Οι εκπαιδευτικοί, οφείλουν να ενημερώνονται για ζητήματα φύλου, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν. Το σχολείο θα πρέπει να αποτελεί καταφύγιο για όλους τους μαθητές.

Κωνσταντίνα Αδαμοπούλου
Ιδρυτικό Μέλος allaboutparents.gr | Positive Parenting
BSc, MSc Ψυχολογία
Σχεσιακή Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια
Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες
Μέλος της Διεθνούς Ένωσης   Σχεσιακής Ψυχανάλυσης & Ψυχοθεραπείας (IARPP)