Μαμά; Μπαμπά; Τι είναι η αγάπη;

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ : Συμβουλές για γονείς

Περιγραφή

(Με αφορμή την Ημέρα της Αγάπης και της Οικογένειας αλλά και την Ημέρα του Έρωτα…)

Αγάπη … τι όμορφη λέξη! Γεμάτη νόημα και ζεστασιά! Πόσες φορές την έχουμε αναζητήσει, πόσες φορές την έχουμε αισθανθεί αλλά και πόσες φορές την έχουμε απαρνηθεί. Για να πάρεις αγάπη λένε πως πρέπει να δώσεις… μήπως όμως ισχύει και το αντίστροφο; Ας το διαβάσουμε ανάποδα… Για να δώσεις αγάπη, πρέπει να πάρεις…. Τελικά τι ισχύει; Μήπως πρόκειται για μια αμφίδρομη σχέση;

Ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε ένα ερώτημα… Πότε αρχίζουμε να αισθανόμαστε την αγάπη; Κι όμως πολύ πολύ νωρίς … Όταν αντιλαμβανόμαστε πως οι γονείς μας είναι τα πάντα για εμάς κι όταν δε θέλουμε να τους αποχωριστούμε για τον οποιοδήποτε λόγο, τότε νιώθουμε αγάπη. Είναι τα πρώιμα σημάδια της. Όμως, η αγάπη αυτή εκφράζεται με διαφορετικούς τρόπους κι όχι μόνο με χαμόγελα και γέλια, με αγκαλιές και φιλιά, όπως συνηθίζεται. Μια τέτοια αγάπη μπορεί να εκφράζεται και με ξεσπάσματα … Κλάματα και νευρικότητα ίσως κυριαρχούν που εξηγούν βέβαια, αυτό το δυνατό συναίσθημα. Ας σκεφτούμε το εξής παράδειγμα για να καταλάβουμε καλύτερα τι εστί αγάπη σε μικρή ηλικία … Για ποιον λόγο, εκδηλώνεται ζήλεια από το πρώτο παιδί, όταν έρχεται ένα δεύτερο παιδί μέσα στην οικογένεια; Λόγω της αγάπης … Πώς είναι δυνατόν να αποδεχθεί το πρωτότοκο πλάσμα να μοιράζεται τον δικό του γονέα, που τόσο αγαπά με κάποιον άλλον; Εμείς οι μεγαλύτεροι μπορούμε να αντέξουμε να μοιραζόμαστε κάποιον που αγαπάμε;

Όπως είναι προφανές το συναίσθημα της αγάπης αναπτύσσεται από πολύ μικρή ηλικία και καθορίζει τη μετέπειτα εξέλιξη της προσωπικότητας του ατόμου. Αν ένα παιδί πάρει αγάπη από τους γονείς του τότε θα έχει και να δώσει αγάπη, αν και οι υπόλοιπες εμπειρίες και συνθήκες της ζωής του το επιτρέψουν. Αν τώρα, ένας ενήλικας που έχει μάθει να δίνει αγάπη, την προσφέρει απλόχερα στη ζωή του, τότε είναι πολύ πιθανό να εισπράξει και αγάπη από τον περίγυρό του. Άρα, η αγάπη τι είναι; Είναι «κάτι» που απλά αισθανόμαστε ή μήπως είναι και «κάτι» που μπορούμε να μάθουμε και να διδαχθούμε;

Κι όμως ναι … Η αγάπη είναι ναι μεν ένα συναίσθημα αλλά παράλληλα πρόκειται για μια ψυχική κατάσταση που διδάσκεται! Η αγάπη είναι μάθημα και τρόπος ζωής! Δεν μπορείς μια μέρα ξαφνικά να δώσεις αγάπη αν δεν έχεις καλλιεργήσει σιγά - σιγά μέσω της καθημερινότητας αυτήν τη δεξιότητα. Το να δώσεις αγάπη δεν είναι δύσκολο αλλά για να μάθεις να δίνεις αγάπη πρέπει να μυηθείς από πολύ νωρίς σε αυτήν την «ιδέα». Και το σημαντικότερο σε αυτήν την περίπτωση είναι να έχεις εισπράξει αγάπη. Η αγάπη εκφράζεται με απλές, καθημερινές πράξεις που δεν κοστίζουν. Παράλληλα, εξαρτάται από τις εμπειρίες του ατόμου μέσα στις οποίες δεν πρέπει η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθησή του να έχουν διαλυθεί, τα όνειρά του να έχουν ναυαγήσει, η μοναδικότητα και η ιδιαιτερότητά του να έχουν περιφρονηθεί, η υπόστασή του να έχει στιγματιστεί.

Πώς διδάσκεται όμως, η αγάπη στα παιδιά; Απλές, καθημερινές και ανέξοδες πινελιές αναδεικνύουν την ύπαρξή της και την εγκαθιστούν στα έγκατα της ψυχής. Ζεστές αγκαλιές με τα παιδιά μας προσφέρουν το ζητούμενο μήνυμα. Οι άνθρωποι αναζητούν τη σωματική επαφή αφού αποδεδειγμένα έχουν πολύ αναπτυγμένη την αίσθηση της αφής, πόσο μάλλον τα παιδιά... Έτσι, μια αγκαλιά κι ένας καλός λόγος μπορούν να κάνουν θαύματα και πιο συγκεκριμένα, να τονώσουν το ηθικό, να ενισχύσουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεικόνα του παιδιού, να διεγείρουν την ανάπτυξή του αλλά και να μειώσουν τα επίπεδα του στρες. Μια πρόσφατη μελέτη από έναν εξαίρετο νευρολόγο ανέδειξε τις διάφορες ανάμεσα στον εγκέφαλο βρεφών που είχαν εισπράξει αγάπη και αποδοχή στα πρώτα χρόνια της ζωής τους, σε σύγκριση με βρέφη που είχαν αγνοηθεί, παραμεληθεί και κακοποιηθεί. Ο εγκέφαλος των βρεφών που μεγάλωσαν σε ένα υγιές περιβάλλον ήταν αισθητά μεγαλύτερος και παρουσίαζε λιγότερα ασαφή, σκοτεινά σημάδια. Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό συμπέρασμα που δείχνει τη δύναμη που έχει η αγάπη.

Μεγαλώνοντας τώρα, τα παιδιά και αφού εισπράξουν τα απαραίτητα συναισθηματικά εφόδια από το οικογενειακό τους περιβάλλον, μέσα από διακριτική καθοδήγηση και ενθάρρυνση μπορούν να μάθουν να δίνουν και να μοιράζονται την αγάπη τους, με πράξεις που θα έχουν ως αποδέκτες συγγενείς, φίλους, πιο αδύναμους συνανθρώπους τους ή ανθρώπους που χρειάζονται βοήθεια. Η παροχή, η προσφορά και η δωρεά αγαθών είναι επίσης, ένας τρόπος για να διδάξουμε ότι το να μοιραζόμαστε είναι κάτι το σπουδαίο. Όμως, για να συμβεί αυτό, είναι πολύ σημαντικό να το δουν να γίνεται πράξη από εμάς τους γονείς, που αποτελούμε τα ιδανικότερα πρότυπά τους.

Η αγάπη τέλος, διδάσκεται και μέσα από κανόνες, εννοώντας από κανονιστικά πλαίσια που καθορίζουν τα «πρέπει» και τα «δεν πρέπει», τα «σωστά» και τα «λάθος». Η ύπαρξη σταθερών αρχών και η προσπάθεια εφαρμογής τους έχουν τη δυνατότητα να διδάξουν κοινωνικά αποδέκτες συμπεριφορές που να σχετίζονται με την αποδοχή του διαφορετικού και με την εκδήλωση τρόπων σεβασμού κι ευγένειας. Όλα αυτά χτίζονται σιγά σιγά με κόπο και καλή διάθεση. Όταν για παράδεγμα, παρουσιαστεί μια παράβαση των κανόνων και το παιδί εκφραστεί με ασέβεια προς κάποιον μεγαλύτερο ή συνομήλικό του, μια απλή παρατήρηση και η υπενθύμιση του πλαισίου μπορούν να δώσουν το μήνυμα που επιθυμούμε. Κι έτσι … σταδιακά … το παιδί μαθαίνει να είναι ευγενικό, να δείχνει σεβασμό αλλά και όταν το επιθυμεί να εκφράζει αγάπη!!!

Η αγάπη δε χρεώνεται, ούτε χρεώνει! Μας δόθηκε απλόχερα και έχει τη δύναμη να μεταμορφώσει τη ζωή μας, σε ζωή μοναδική, σε ζωή ανεπανάληπτη, σε ζωή χαρισάμενη!!! Ας τη δώσουμε στα παιδιά μας λοιπόν, για να υπάρχει μια ελπίδα να αλλάξει ο κόσμος μας …

Μαρία Μακρή
Εκπαιδευτικός ΠΕ70, MSc, Συγγραφέας