Ένα ανησυχητικό φαινόμενο που παρατηρείται με σημαντική άνοδο του ποσοστού εμφάνισης του είναι ο εκφοβισμός μεταξύ των μαθητών στα σχολεία. Έτσι, έχει γίνει μια σημαντική ανησυχία και για τους γονείς καθώς αγχώνονται με την σκέψη ότι το παιδί τους μπορεί να έχει άμεση συμμετοχή σε μια τέτοια κατάσταση. Αυτό, όμως, μερικές φορές μπορεί να τους οδηγήσει στην υπερβολική τους αντίδραση και σε ένα απλό πείραγμα που μπορεί να υπάρξει εις βάρος του παιδιού τους ή σε πείραγμα που μπορεί να κάνει το ίδιο τους το παιδί σε κάποιο άλλο. Και στις δύο περιπτώσεις, λοιπόν, καλό είναι οι γονείς να βρίσκονται σε επιφυλακή και να είναι πλήρως ενημερωμένοι έτσι ώστε να μπορούν να αναγνωρίσουν και να αντιμετωπίσουν με τον πιο κατάλληλο τρόπο μια κατάσταση bullying.
Μια εκφοβιστική κατάσταση, λοιπόν, μπορεί να έχει αρκετά χαρακτηριστικά αλλά τα θεμελιώδη είναι κοινά σε όλες τις περιπτώσεις και είναι συνετό να τα γνωρίζουμε για να μπορούμε να διακρίνουμε την εμφάνιση εκφοβισμού σε ένα μέλος της οικογένειας μας. Πρώτα απ’ όλα, είναι κοινό ότι ο θύτης προσπαθεί να προκαλέσει πάντα επίτηδες και μελετημένα σωματικό ή ψυχικό πόνο στο θύμα του. Γι’ αυτό το λόγο, παρατηρείτε και η επαναληψιμότητα αυτής της επιθετικότητας. Επίσης, είναι σύνηθες το γεγονός ότι ο θύτης και το θύμα γνωρίζονται καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις προέρχονται από μια κοινωνική ομάδα που και οι δύο αποτελούν μέλη της. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται πιο εύκολο στο θύτη να μαθαίνει πως μπορεί να επιβληθεί στο θύμα είτε μέσω κοινωνικής ή σωματικής ισχύς και το θύμα να παραμένει «μουδιασμένο» και παθητικό ως προς την κατάσταση που βιώνει χωρίς να ανταποδίδει ή να αποκρούει ισάξια την επίθεση που δέχεται.
Έτσι, ο εκφοβισμός λειτουργεί ως μια μορφή βίας είτε σωματικής είτε ψυχολογικής μεταξύ των παιδιών που λόγω διάφορων συνθηκών έρχονται σε επαφή μέσα από τον κοινό περίγυρό τους. Με αποτέλεσμα, να δημιουργεί στο θύμα ένα μόνιμο αίσθημα φόβου και κατωτερότητας απέναντι στους άλλους και να καταλήγει στην αντικοινωνική συμπεριφορά του ατόμου και την μη σωστή ανάπτυξή του σε διάφορες δεξιότητές.
Γενικότερα, υπάρχουν πολλές μορφές που μπορεί να έχει μια κατάσταση εκφοβισμού. Bullying μπορεί να αποτελεί ένα περιστατικό σωματικής και λεκτικής βίας, σεξουαλικής παρενόχλησης, εκβιασμού, ρατσιστικής λεκτικής βίας, δημιουργία ψευδών φημών, κλοπή και καταστροφή προσωπικών πραγμάτων, κοινωνικού αποκλεισμού από τις παρέες και ο διαδικτυακός εκφοβισμός με την αποκάλυψη προσωπικών στοιχείων. Γι’ αυτό καλό είναι να μπορείτε να αντιληφθείτε εάν το παιδί σας αποτελεί θύμα εκφοβισμού με τα αποτελέσματα που επέρχονται από τις παραπάνω καταστάσεις. Κάποια σημάδια είναι εάν το παιδί σας επιστρέφει επανειλημμένα από τις εξωτερικές του δραστηριότητες με μώλωπες, με σκισμένα ρούχα, με την απώλεια αντικειμένων που είχε μαζί του. Επιπλέον, εάν παρατηρήσετε ότι αρχίζει να αποφεύγει την συναναστροφή με άλλους ανθρώπους τριγύρω του και με τους συμμαθητές του και να προσπαθεί να αποφύγει να πάει σχολείο. Τέλος, και ιδιαίτερα σημαντικό είναι οι αλλαγές που θα εντοπίσετε στην συμπεριφορά του γενικότερα, είτε στην επίδοση του στο σχολείο είτε οι αλλαγές στην oρεξή του, στον ύπνο του και η παρουσίαση σωματικών συμπτωμάτων πχ. πονοκέφαλος.
Σε περίπτωση, λοιπόν, που αντιληφθείτε μια τέτοια κατάσταση καλό είναι να ενεργήσετε άμεσα και διακριτικά ώστε το παιδί σας να νιώσει ασφάλεια και να σας πει το πρόβλημα του. Εάν θεωρείται ότι είναι κάτι που σας δυσκολεύει και δεν ξέρετε πώς να το διαχειριστείτε τότε συνετό εκ μέρους σας θα ήταν να απευθυνθείτε σε ένα ειδικό επί του θέματος για να σας συμβουλεύσει και να σας βοηθήσει. Η αντίδραση σας σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο πρέπει να είναι μεθοδική και συγκρατημένη καθώς μια ακραία αντίδραση μπορεί να αποφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα από την μεριά του παιδιού σας. Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά που έχουν δεχτεί τον εκφοβισμό αρκετές φορές δεν μπορούν να νιώσουν ασφάλεια ούτε μέσα στην ίδια τους την οικογένεια και αισθάνονται ευάλωτα απέναντι στον οποιονδήποτε.
Από την στιγμή που καταφέρετε και το παιδί σας μιλήσει για την κατάσταση που αντιμετωπίζει στην καθημερινότητά του καλό είναι να του επισημάνετε πόσο γενναίο είναι αυτό από την μεριά του και ότι γι’ αυτό που του συμβαίνει δεν φταίει το ίδιο. Εξηγήστε του ότι συνήθως τα άτομα που εκφοβίζουν είναι εκείνα που χρειάζονται περισσότερο βοήθεια και με το αναφέρει στους δασκάλους ή στους γονείς το κάθε συμβάν βοηθάει και το ίδιο αλλά και τον θύτη.
Δυστυχώς, τα περιστατικά εκφοβισμού είναι υπαρκτά και γι’ αυτό σαν γονείς οφείλουμε να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας με αρχές και αξίες οι οποίες θα τα μάθουν να σέβονται και τον διπλανό τους για την διαφορετικότητά του αλλά και να σέβονται και τον ίδιο τους τον εαυτό και να μην επιτρέπουν σε κανέναν να τα μεταχειρίζεται με τρόπο που δεν τα βρίσκει σύμφωνα. Βοηθήστε στο να δημιουργήσει το παιδί σας μια δυνατή προσωπικότητα και με αυτό τον τρόπο θα καταφέρει να προστατεύει και τον εαυτό του και να γίνεται το σωστό παράδειγμα και για τα υπόλοιπα παιδιά που μπορεί να βιώνουν μια αντίστοιχη κατάσταση.
