Και φέρνεις στον κόσμο το δικό σου θαύμα, το δικό σου δημιούργημα, τον δικό σου μοναδικό ανεκτίμητο θησαυρό… Αρχίζεις να ανησυχείς, άγχη σε κυριεύουν και απορίες σε κατακλύζουν. Ένα είναι το σίγουρο… Ως μανούλα ή γενικότερα ως γονέας επιθυμείς να κάνεις ό,τι καλύτερο για το παιδί σου! Και τότε αρχίζεις να σκέφτεσαι αρχικά, πώς θα το κάνεις να νιώσει ζεστασιά και ασφάλεια και στη συνέχεια, πώς θα το θρέψεις για να μεγαλώσει. 

Η φύση, έχει προσφέρει ένα δώρο σε κάθε γυναίκα… ένα εργοστάσιο – μια μηχανή παραγωγής τροφής και αγάπης. Η γυναίκα – μάνα μετά τη γέννηση του παιδιού της αρχίζει να παράγει γάλα στα στήθη της, το οποίο μπορεί να παρέχει στο νεογέννητο βρέφος της μέσω του θηλασμού. Το πολυδύναμο μητρικό γάλα ανταποκρίνεται πλήρως στις διατροφικές ανάγκες του νεογέννητου. Το συγκεκριμένο γάλα είναι μαγικό, αποτελεί ένα θαύμα! Για να δούμε λίγο, όμως πώς παράγεται; 

Η όλη διαδικασία «ρύθμισης» και «προετοιμασίας» της μηχανής ξεκινά με την έναρξη της εγκυμοσύνης και ολοκληρώνεται μόλις σε τρεις μήνες. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο πολλές γυναίκες επιβεβαιώνουν πως αντιλήφθηκαν την εγκυμοσύνη τους από πόνους στο στήθος. Παρά το γεγονός ότι το εργοστάσιο είναι έτοιμο μέσα σε μόλις τρεις μήνες, δε δίνει γάλα και αυτό εξαιτίας του πλακούντα, που εκκρίνει ορμόνες που σταματούν την παραγωγή. Ωστόσο, είναι πολύ πιθανό με λίγο ζούληγμα στο στήθος, στον μαστικό αδένα να παρατηρηθούν σταγόνες μιας κιτρινωπής κρεμώδους ουσίας. Είναι το λεγόμενο πύαρ, το πρωτόγαλα. 

Μετά τη γέννα, με την έξοδο του πλακούντα και τη διέγερση του στήθους της μητέρας από το βρέφος ξεκινάει η ουσιαστική παραγωγή. Η διέγερση επιτυγχάνεται μέσω του πιπιλίσματος και των θηλαστικών κινήσεων που πραγματοποιεί το ίδιο το βρέφος, χρησιμοποιώντας τη γνάθο του, με το που βγει από την κοιλιά της μητέρας του. Πολλοί ανησυχούν για το αν θα καταφέρει να θηλάσει… Κι όμως, η φύση έχει προνοήσει για όλα! Η νέα μικρή ζωούλα ξέρει πολύ καλά να κάνει τη δουλειά της. Γνωρίζει πώς να χρησιμοποιήσει τη γνάθο και πώς να κάνει θηλαστικές κινήσεις για να ενεργοποιήσει όλον τον μαγικό μηχανισμό. Ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό να πραγματοποιηθεί άμεση επαφή με το στήθος. Όσο γρηγορότερα γίνει αυτή η επαφή και όσο πιο πολλή ώρα κρατήσει, τόσο πιο ισχυρό θα είναι το μήνυμα στο σώμα της μητέρας. 

Πολλοί πιστεύουν πως το πρωτόγαλα δεν αρκεί για να χορτάσει το βρέφος. Κι όμως αρκεί… Το πύαρ περιέχει όλα τα θρεπτικά απαραίτητα συστατικά για τις πρώτες μέρες ζωής. Σταδιακά βέβαια, το γάλα αλλάζει σύνθεση και μορφή. Μετά από μια εβδομάδα ζωής μεταβάλλεται, αλλάζει υπόσταση και η μητρική μηχανή τροποποιεί τα συστατικά του. Στόχος είναι να καλυφθούν διαφορετικές ανάγκες του βρέφους καθώς μεγαλώνει και αναπτύσσεται. 

Πιο συγκεκριμένα, το πύαρ, το πρωτόγαλα, περιέχει πολλές πρωτεΐνες στις οποίες προσκολλώνται αντισώματα απολύτως απαραίτητα για την προστασία του νεογνού από το εξωτερικό περιβάλλον και τους μικροβιακούς κινδύνους. Σταδιακά, και μέσα στις επόμενες μέρες, οι πρωτεΐνες μειώνονται και τη θέση τους παίρνουν τα λιπαρά. Στην αρχή, απουσιάζουν τα πολλά λιπαρά για να είναι πιο εύπεπτο το γάλα και να διευκολυνθεί η λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Μετά όμως, αρχίζουν σταδιακά να καταλαμβάνουν τη δική τους θέση, για τη σωματική και πνευματική ανάπτυξη του βρέφους. 

Πόσο εύκολο είναι όμως, να θηλάσει μια γυναίκα ή ένα παιδί; Όπως προαναφέρθηκε, το βρέφος γνωρίζει πολύ καλά πώς να κάνει αυτή τη δουλειά. Όμως, κατά τον θηλασμό απαιτείται έντονη προσπάθεια (σε σύγκριση με το τάισμα με το μπουκάλι), γεγονός που μπορεί να αποτρέψει το παιδί και να το κάνει να παραιτηθεί. Το μυστικό όμως, είναι να μην παραιτηθεί η μητέρα. Πρέπει να επιμείνει και να το προσπαθήσει, έστω για λίγες μέρες ή μήνες ή και χρόνια. Γιατί κάθε μητέρα είναι διαφορετική! Η προσπάθεια βέβαια, είναι σημαντικό να γίνει… Έστω και λίγες μέρες θηλασμού μπορούν να προστατέψουν από αλλεργίες και λοιμώξεις, μπορούν να προσφέρουν μια πιο ευεργετική ζωή. 

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, αναφέρει πως καλό θα ήταν το μωρό να τρέφεται αποκλειστικά με μητρικό γάλα τους 6 πρώτους μήνες ζωής του αλλά και να θηλάσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα μετά τον τοκετό. Έτσι, θα ξεκινήσουν κατευθείαν η θρέψη, η φυσική επαφή με τη μητέρα αλλά και η διαδικασία ανοσοποίησης. Δυστυχώς, πολλά μαιευτήρια αγνοούν τη σημαντικότητα της πρώτης επαφής με τη μητέρα και του πιπιλίσματος της ρόγας και ακολουθούν έναν αφύσικο αποχωρισμό μητέρας – βρέφους. Κατά αυτόν τον τρόπο, «αποδυναμώνουν» τη λεγόμενη ορμόνη της αγάπης, την προλακτίνη, η οποία δίνει σήμα στον αδένα της υπόφυσης που διαχειρίζεται όλη τη διαδικασία παραγωγής γάλακτος. 

Για όλους τους παραπάνω λόγους, αγαπημένες μέλλουσες μανούλες ενημερωθείτε και ζητήστε αυτά που πρέπει να ζητήσετε. Προσωπικά, αντιμετώπισα αρκετές δυσκολίες, ειδικά στον θηλασμό του πρώτου μου παιδιού αλλά όπως προανέφερα, το γεγονός ότι δεν παραιτήθηκα από την προσπάθεια με οδήγησε στο να θηλάσω αποκλειστικά έναν ολόκληρο χρόνο, παρόλο που θα ήθελα και περισσότερο. Δε σας κρύβω πως η επαφή μου με μια σύμβουλο θηλασμού, μου έδωσε δύναμη και χρήσιμες συμβουλές για τη συνέχεια. Αισθάνομαι περήφανη για ό,τι κατάφερα αλλά θεωρώ πως κάθε μανούλα οφείλει να αισθάνεται περήφανη για αυτά που καταφέρνει. Κι αν δε θηλάσατε ή δε θηλάσετε…; Δε χάθηκε και ο κόσμος. Υπάρχουν πολλά «σημαντικά» να προσφέρετε στα παιδιά σας. Ωστόσο, θα ολοκληρώσω το συγκεκριμένο άρθρο αναφέροντας μια φράση του Νίκου Καζαντζάκη: «Φτάσε όπου δεν μπορείς… Μην ντραπείς αν έπαιξες καλά, κι έχασες… Να ντραπείς αν έπαιξες κακά και κέρδισες…». Ακολουθήστε το παιδί σας, ακούστε τον εαυτό σας και προχωρήστε μπροστά!!! 

Μαρία Μακρή,
Εκπαιδευτικός ΠΕ70, MSc, Συγγραφέας