Αρθρογραφία που ενδιαφέρει τους Γονείς

«Τα πρώτα δόντια του παιδιού μου αργούν να πέσουν & όταν πέσουν αργούν να βγουν τα επόμενα, να ανησυχήσω;»

Υπό φυσιολογικές συνθήκες όταν ένα μόνιμο δόντι είναι έτοιμο να ανατείλει και να αντικαταστήσει  το νεογιλό, το νεογιλό αρχίζει να κουνιέται και σύντομα θα πέσει απελευθερώνοντας το χώρο στο στόμα. Η διαδικασία απόπτωσης  των πρώτων παιδικών δοντιών είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη σωστή ανάπτυξη της μόνιμης οδοντοφυΐας του ανθρώπου. Αυτή η διαδικασία διαρκεί από τα 6 μέχρι τα 12 χρόνια ζωής του παιδιού και τα νεογιλά δόντια  τα οποία είναι στο σύνολό τους 20 αντικαθίστανται από τα μόνιμα δόντια που στις περισσότερες περιπτώσεις είναι 32. Αυτά παραμένουν στο στόμα του παιδιού για το υπόλοιπο της ζωής του. Συνήθως με την αλλαγή των πρώτων νεογιλών δοντιών όταν το παιδί σας σβήσει τα έξι του κεράκια γίνεται και η εμφάνιση των πρώτων μόνιμων γομφίων που ονομάζονται και εξαρίτες.

Η γνώση του χρόνου ανατολής των νεογιλών δοντιών είναι χρήσιμη λόγω της σχέσης με την ανατολή των μονίμων δοντιών, γιατί μας επιτρέπει να υπολογίζουμε το χρόνο ανατολής των μόνιμων δοντιών και να εξηγούμε πιθανές καθυστερήσεις στην ανατολή των μόνιμων δοντιών.

Στην ηλικία των 6-7 ετών αρχίζουν να κινούνται τα πρώτα παιδικά δοντάκια, τα οποία θα αντικατασταθούν  στη συνέχεια από τους αντίστοιχους μόνιμους διαδόχους τους. Σε κάποιες περιπτώσεις τα νεογιλά δόντια δεν πέφτουν φυσιολογικά και παραμένουν στη θέση τους  δυσχεραίνοντας την ανατολή του μόνιμου δοντιού, προκαλώντας ορθοδοντικές ανωμαλίες  ή υποδεικνύοντας κάποια ανωμαλία στη φυσιολογική ανάπτυξη του μόνιμου δοντιού.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα νεογιλά δοντάκια αποπίπτουν φυσιολογικά ανάμεσα στην ηλικία των 6 με 12 ετών. Οι παράγοντες που επηρεάζουν το χρόνο ανατολής των μόνιμων δοντιών είναι οι εξής:

1) Γενετικοί παράγοντες: Πληθώρα επιστημονικών μελετών έχει επαρκώς καταγράψει μια σαφή διάκριση στους χρόνους ανατολής των δοντιών μεταξύ πληθυσμών που ανήκουν σε διαφορετικές φυλές καθώς θεωρείται ότι το 90% της διακύμανσης αυτής είναι γονιδιοεξαρτώμενη.

2) Φύλο: στα κορίτσια τα μόνιμα δόντια ανατέλλουν ταχύτερα σε σχέση με τα αγόρια, γεγονός που αποδίδεται στην ταχύτερη έναρξη της ωρίμασής τους.

3) Διατροφή-κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες: λόγω της βελτίωσης των περιβαλλοντικών συνθηκών και της καλύτερης ποιοτικά και ποσοτικά διατροφής των παιδιών παρατηρείται μία πρόωρη ανατολή των δοντιών των παιδιών που ανήκουν σε  κοινωνικοοικονομικά αναπτυγμένες χώρες. Επιπλέον,  μελέτες έχουν δείξει ότι η χρόνια ελλιπής διατροφή των παιδιών η οποία παρατείνεται πέραν της νηπιακής ηλικίας οδηγεί σε καθυστερημένη ανατολή των μόνιμων δοντιών.

4) Σωματικό βάρος και ύψος: τα ψηλότερα και παχύτερα παιδιά ωριμάζουν νωρίτερα και τα δόντια τους τείνουν να ανατείλουν νωρίτερα σε σχέση με τα παιδιά με φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος.

5) Πρόωρος τοκετός- λιποβαρή βρέφη: αυτοί οι παράγοντες είναι αντιστρόφως ανάλογοι με το χρόνο ανατολής των μόνιμων δοντιών.

6) Τερηδόνα νεογιλών δοντιών: η παρουσία τερηδόνας στα νεογιλά δόντια σχετίζεται με πρώιμη ανατολή των μόνιμων διαδόχων τους.

Ποιες είναι οι αιτίες που μπορεί να δικαιολογήσουν την παραμονή ενός νεογιλού δοντιού ή την καθυστερημένη ανατολή των μονίμων διαδόχων τους στο στόμα του μικρού σας ;

Α) Έλλειψη χώρου στο οδοντικό τόξο: όταν η γνάθος του παιδιού δεν έχει αναπτυχθεί ικανοποιητικά  με αποτέλεσμα να παρατηρείται συνωστισμός των μονίμων δοντιών  που αναπτύσσονται μέσα στη γνάθο- κόκκαλο. Αυτό συνεπάγεται τα μόνιμα δόντια να πιέζονται μεταξύ τους με αποτέλεσμα η πλευρική κίνηση να εμποδίζει τη προς τα πάνω ή προς τα κάτω κίνηση τους στο στόμα του παιδιού. Η αποδόμηση της ρίζας του νεογιλού δοντιού δεν προχωρά φυσιολογικά και έτσι αυτό δεν πέφτει.

Παρόμοιο πρόβλημα συνωστισμού  και καθυστερημένης ανατολής των μονίμων δοντιών δημιουργείται και στην περίπτωση που το παιδί  έχει μεγαλύτερο αριθμό δοντιών από το φυσιολογικό, υπάρχουν όπως λέμε υπεράριθμα δόντια. Τα υπεράριθμα δόντια παρεμποδίζουν  την ομαλή πορεία ανατολής των διαδόχων, με αποτέλεσμα την έκτοπη ανατολή , τη στροφή, την καθυστέρηση της ανατολής  ή και τον εγκλεισμό των  εμπλεκομένων δοντιών.

Β) Οι τραυματισμοί των νεογιλών δοντιών μπορεί να οδηγήσουν σε καθυστερημένη ανατολή του μόνιμου διαδόχου τους.

Γ) Το μόνιμο δόντι δεν έχει αναπτυχθεί μέσα στο οστό της γνάθου σε ικανοποιητικό βαθμό ώστε να ανατείλει ή λείπει εντελώς. Στην τελευταία περίπτωση  η λύση επιλογής είναι η διατήρηση  του υπάρχοντος νεογιλού δοντιού.

Δ) Ενδέχεται η ρίζα του νεογιλού δοντιού να έχει αγκυλωθεί/συνοστεωθεί με το οστό της γνάθου και το  παιδικό δοντάκι παραμένει στη θέση του. Το αντίστοιχο μόνιμο δόντι είτε  παραμένει παγιδευμένο από κάτω μέσα στο οστό της  γνάθου είτε ανατέλλει πίσω από τα νεογιλά δόντια.

Ε) Τέλος σε κάποιες συστηματικές παθήσεις π.χ υποθυρεοειδισμός, υποπαραθυρεοειδισμός  χαμηλά επίπεδα αυξητικής ορμόνης  μπορούν να οδηγήσουν την παραμονή ενός νεογιλού δοντιού στο παιδικό στόμα περισσότερο από το συνηθισμένο.

Σε περίπτωση που παρατηρήσετε ότι τα νεογιλά δόντια αργούν να αποπέσουν θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιον οδοντίατρο ο οποίος με ακτινογραφία  θα σας δώσει πληροφορίες για  την ύπαρξη, το βαθμό ανάπτυξης και τη θέση των αντίστοιχων μόνιμων δοντιών στις γνάθους.

Τι προβλήματα προκαλεί ένα νεογιλό δόντι που καθυστερεί να πέσει;

Όταν ένα νεογιλό δόντι αργεί να πέσει από το στόμα το πιο συχνό πρόβλημα που αυτό δημιουργεί είναι η ανατολή των αντίστοιχων μόνιμων σε διπλή σειρά, δηλαδή πίσω ή πάνω από τα νεογιλά δόντια. Η κατάσταση αυτή η οποία είναι συχνότερη  στα πρόσθια δόντια παρατηρείται σε ένα ποσοστό  10% των παιδιών. Τα παιδιά μοιάζουν με καρχαριάκια ή κροκοδειλάκια όπως πολύ χαριτωμένα αναφέρουν πολλές μαμάδες. Στις περισσότερες περιπτώσεις το μόνιμο δόντι που έχει ανατείλει ή πίσω ή πάνω από  τα νεογιλό δοντάκι το πιέζει και το νεογιλό δόντι πέφτει. Αν παρόλα αυτά το νεογιλό δοντάκι δεν αποπέσει το παιδί είναι απαραίτητο να επισκεφτεί ένα οδοντίατρο προκειμένου να αφαιρέσει εκείνος το δόντι.

Μόλις το παιδικό δόντι πέσει, τότε το αντίστοιχο μόνιμο δόντι που βρισκόταν σε διπλή σειρά καταλαμβάνει με τη βοήθεια της γλώσσας και των χειλιών τη φυσιολογική του θέση μέσα στο στόμα του παιδιού σε χρονικό διάστημα ίσο με 3 εβδομάδες. Αν η γνάθος είναι στενή και δεν χωράει λόγω μεγέθους το δόντι θα έρθει όσο πιο μπροστά μπορεί ακόμη  είτε στριμωγμένο είτε στραβό και θα αντιμετωπίσουμε  το θέμα αυτό σε δεύτερη φάση.

Να σημειώσουμε σε αυτό  το σημείο ότι η καθυστερημένη απόπτωση των νεογιλών δοντιών ενδέχεται να έχει και ψυχολογικές επιπτώσεις στο παιδί. Η αλλαγή των δοντιών θεωρείται από τα παιδιά μια ένδειξη ότι μεγαλώνουν. Οι γονείς θα πρέπει να εξηγήσουν στα βλαστάρια τους ότι κάθε παιδί είναι διαφορετικό και ότι τα νέα τους δόντια μπορεί να αργήσουν λίγο αλλά θα είναι μεγάλα, γερά και λευκά.

Είναι ανησυχητική η καθυστερημένη απόπτωση των παιδικών δοντιών;
Κάθε παιδί αλλάζει τα παιδικά  του δόντια με διαφορετικό ρυθμό. Ακόμη και τα παιδοδοντιατρικά πρωτόκολλα  εμφανίζουν μεγάλες χρονικές διακυμάνσεις της τάξης των 1 με 2 χρόνων για το πότε ένα παιδί θα αλλάξει τα δόντια  του. Σε κάθε παιδί μετά την ηλικία των 7 ετών θα πρέπει να έχει αποπέσει τουλάχιστον ένα νεογιλό δόντι και μετά την ανατολή των δεύτερων μόνιμων γομφίων που γίνεται σε ηλικία 12 με 13 ετών δεν θα πρέπει να υπάρχει κάποιο νεογιλό δόντι στο στόμα του παιδιού.

Συμπερασματικά όταν η καθυστέρηση του χρόνου ανατολής είναι μεγαλύτερη από 6 με 8 μήνες για τα νεογιλά και 2 χρόνια για τα μόνιμα δόντια σε σχέση με το μέσο  όρο μια πανοραμική ακτινογραφία και μια επίσκεψη στον οδοντίατρο θα λύσει οποιαδήποτε απορία μας.

Σιμοπούλου Αθ. Βασιλική
Στρατιωτικός χειρουργός οδοντίατρος
DDS Msc
Ειδικευθείς στη Νοσοκομειακή Οδοντιατρική και Στοματολογία, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μετεκπαιδευθείς στη Δημόσια Υγεία, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Στοιχεία επικοινωνίας γιατρού: τηλ: 6934084240 
Email: vicky.simopoulou@gmail.com

Η κα. Σιμοπούλου Βασιλική γεννήθηκε στην πόλη της Λάρισας όπου μεγάλωσε και πέρασε τα μαθητικά της χρόνια. Εισήχθη κατόπιν πανελληνίων εξετάσεων στην οδοντιατρική σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης απ’ όπου και αποφοίτησε τρίτη με σειρά βαθμολογίας τον Ιούλιο του 2014  και τον Οκτώβριο του 2014 με τον βαθμό του Ανθυπολοχαγού Υγειονομικού από τη Στρατιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων.

Έχει ειδικευθεί στην Οδοντιατρική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών στην Κλινική της Στοματολογίας με εξειδίκευση στη Νοσοκομειακή Οδοντιατρική  και παρέχει οδοντιατρική θεραπεία σε ασθενείς με βεβαρυμμένο ιατρικό ιστορικό, σε ογκολογικούς ασθενείς καθώς επίσης και σε ΑΜΕΑ. Επιπλέον ολοκλήρωσε με «Άριστα» το μεταπτυχιακό πρόγραμμα της Δημόσιας Υγείας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας.

Από το 2009 συμμετέχει εθελοντικά σε κοινωνικά οδοντιατρικά προγράμματα και λαμβάνει μέρος σε οδοντιατρικά και ιατρικά συνέδρια με επιστημονικές ανακοινώσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Έχει παρακολουθήσει θεωρητικά και πρακτικά σεμινάρια και ενημερώνεται διαρκώς για τις επιστημονικές εξελίξεις της οδοντιατρικής σε διεθνή συνέδρια. Το ερευνητικό της ενδιαφέρον στρέφεται στις εργασίες επανορθωτικής οδοντιατρικής, στις ενδοδοντικές θεραπείες(απονευρώσεις), στις ακίνητες και κινητές προσθετικές αποκαταστάσεις καθώς επίσης σε νεότερες τεχνικές, τόσο στον τομέα της αισθητικής όσο και της παιδοδοντίας.

Στόχος της γιατρού είναι να χτίζει πανέμορφα υγιή χαμόγελα και να εμψυχώνει ιδιαίτερα τους μικρούς ασθενείς να αποκτήσουν σωστές συνήθειες στοματικής υγιεινής για τα επόμενα χρόνια της ζωής τους. Γι’ αυτό το λόγο μοναδικό της μέλημα είναι η παροχή υψηλής ποιότητας οδοντιατρικής φροντίδας με τον ιδανικό τρόπο και τα πιο φιλικά για τους ασθενείς υλικά και τεχνικές.Τα πρώτα δόντια του παιδιού μου αργούν να πέσουν & όταν πέσουν αργούν να βγουν τα επόμενα, να ανησυχήσω;