Σεξουαλική ταυτότητα ενός ατόμου, ορίζεται ως η έκφραση της συναισθηματικής και σεξουαλικής έλξης του ατόμου. Σε αντίθεση με όσα πιστεύει ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, δεν είναι επιλογή και δεν «θεραπεύεται».

Σεξουαλική ταυτότητα και ταυτότητα φύλου
Συχνά, οι έννοιες της ταυτότητας φύλου και της σεξουαλικής ταυτότητας συγχέονται και χρησιμοποιούνται η μία αντί της άλλης. Ταυτότητα φύλου, ορίζεται ως ο αυτοπροσδιορισμός ενός ατόμου ως προς το φύλο του, ενώ η σεξουαλική ταυτότητα έχει να κάνει με την ρομαντική και σεξουαλική έλξη.

Πότε διαμορφώνεται η σεξουαλική ταυτότητα του παιδιού;
Η εφηβεία, είναι η περίοδος της διερεύνησης και των αλλαγών στη ζωή του ανθρώπου. Το ίδιο συμβαίνει και με την σεξουαλική του αφύπνιση. Τότε ο έφηβος, αρχίζει να καταλαβαίνει την σεξουαλική του διάθεση και τον προσανατολισμό του. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει πως σε μικρότερη ηλικία, τα παιδιά δεν αντιλαμβάνονται την έλξη. Η έλξη αρχίζει να γίνεται αντιληπτή από τα 6 με 8 έτη.

Στην εφηβεία, τα παιδιά προσπαθούν να γνωρίσουν τον εαυτό τους, πειραματίζονται. Αυτή η διαδικασία, ενδέχεται να τους δημιουργεί άγχος και αναστάτωση.

Η σεξουαλική ταυτότητα είναι κάτι το οποίο δεν αλλάζει;
Και ναι και όχι. Το όχι έχει να κάνει με την φαντασίωση των γονιών ή του περιβάλλοντος πως μπορεί να αλλάξει. Το ναι έχει να κάνει με το ίδιο το άτομο. Πολλές φορές οι έφηβοι, διστάζουν να πειραματιστούν, θεωρώντας πως  θα πρέπει να παγιωθούν σε μία θέση και έπειτα δεν μπορούν να την αλλάξουν. Για παράδειγμα, ένα κορίτσι στην εφηβεία, έλκεται από ένα άλλο κορίτσι και διστάζει να το παραδεχτεί, καθώς θεωρεί πως θα χαρακτηριστεί και θα πρέπει να στηρίξει την ταυτότητα που θα της αποδοθεί από τον περίγυρο.

Γιατί είναι κάποιος ομοφυλόφιλος ή αμφιφυλόφιλος;
Στο ερώτημα αυτό θα απαντήσω για άλλη μια φορά παράδοξα. Όταν αναρωτιόμαστε «γιατί», σημαίνει πως περιμένουμε μία αιτιολογία. Αυτόματα, σημαίνει πως αυτό για το οποίο αναρωτιόμαστε είναι κάτι στα πλαίσια, του μη φυσιολογικού. Όπως έχω λοιπόν αναφέρει ξανά, για να δούμε εάν η ερώτηση μας στέκει ή εμπεριέχει κάποια προκατάληψη, μπορούμε να την αντιστρέψουμε. Βάλτε την λέξη ετεροφυλόφιλος στη θέση των παραπάνω λέξεων.

Γονείς και σεξουαλική ταυτότητα
Οι γονείς, είναι οι πρώτοι που αντιλαμβάνονται την σεξουαλικότητα του παιδιού. Συχνά, αποφεύγουν να συζητήσουν για το κομμάτι αυτό, καθώς επικρατεί ντροπή και λείπει η ενημέρωση. Ιδιαίτερα, όταν το παιδί δεν επιβεβαιώνει την δική μας προσδοκία, προτιμούμε να «θάβουμε» την σεξουαλικότητα ή την αρνούμαστε. Υπάρχει έντονη άρνηση και θυμός. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που γονείς, οδηγούν τα παιδιά στο γραφείο ενός θεραπευτή για να το βοηθήσει. Υπάρχει έντονο αίσθημα ενοχής, οι γονείς αναρωτιούνται πως συνέβαλαν στην σεξουαλικότητα του παιδιού.

Ο κοινωνικός περίγυρος, στην ελληνική κοινωνία, είναι ένα κομμάτι που πανικοβάλει ιδιαίτερα την οικογένεια. Συχνά μάλιστα η οικογένεια μπορεί να απομονωθεί, να βιώνει καταθλιπτικά συναισθήματα.

Το παιδί;
Δυστυχώς, η όλη διαδικασία για τους γονείς, είναι συχνά τόσο επώδυνη που το ίδιο το παιδί, φαίνεται να αγνοείται. Το δικό του συναίσθημα παραμελείται ή ακόμη κατακρίνεται και στοχοποιείται ως αποδιοπομπαίος τράγος. Το παιδί λοιπόν, βρίσκεται μόνο του να αντιμετωπίσει το δικό του συναίσθημα αλλά και τα δύσκολα συναισθήματα της οικογένειας. Ακόμη, τα παιδιά, επιθυμώντας να ικανοποιήσουν τους γονείς, λένε ψέματα ή κρύβουν την σεξουαλικότητα τους.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;

  • Αποδοχή της σεξουαλικότητας ως μία φυσιολογική τάση
  • Αποδοχή του παιδιού
  • Στήριξη του παιδιού και επεξεργασία των συναισθημάτων του
  • Να μην γεμίζουμε το παιδί με ενοχές για κάτι που δεν επιλέγει
  • Να μην αμφισβητούμε αυτό που βιώνει

Πώς μπορούμε να κάνουμε όλα τα παραπάνω; Ίσως, αντί να πάμε το παιδί σε έναν θεραπευτή, θα ήταν θεμιτό, σαν γονείς να δουλέψουμε τα δικά μας δύσκολα συναισθήματα. Εάν κάτι τέτοιο δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι, μπορούμε να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό, όχι όμως με σκοπό να αλλάξουμε το παιδί. Ο σκοπός είναι να είμαστε δίπλα του και να του επιτρέπουμε να είναι ευτυχισμένο.

Κωνσταντίνα Αδαμοπούλου
Ιδρυτικό Μέλος allaboutparents.gr | Positive Parenting
BSc, MSc Ψυχολογία
Σχεσιακή Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια
Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες
Μέλος της Διεθνούς Ένωσης   Σχεσιακής Ψυχανάλυσης & Ψυχοθεραπείας (IARPP)