Η ορθοδοντική θεραπεία είναι σύνηθες – και χρήσιμο- να παρέχεται σε μικρότερες ηλικίες. Η έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση ορθοδοντικών προβλημάτων έχει πολλαπλά οφέλη.
Η πρώτη ορθοδοντική αξιολόγηση πρέπει να γίνεται από ειδικό μέχρι τα 7 έτη.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις που ο γονιός μπορεί να παρατηρήσει από μόνος του και να ζητήσει ορθοδοντική αξιολόγηση.
Τέτοιες περιπτώσεις είναι:
-Εάν το παιδί χρησιμοποιεί πιπίλα, μπιμπερό ή βάζει το δάχτυλο στο στόμα, συνήθως τον αντίχειρα, σε ηλικία μετά των 3 ετών. Παρατεταμένος θηλασμός πιπίλας, μπιμπερό ή δαχτύλου διαταράσσει την ισορροπία των δυνάμεων που ασκούνται στα δόντια και τις γνάθους, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει ορθοδοντικά προβλήματα με εμφανείς συνέπειες τόσο στο χαμόγελο, όσο και στη λειτουργία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, χρειάζεται προσοχή στην αντιμετώπιση με ιδιαίτερη μνεία στη ψυχολογία του παιδιού.
-Εάν έχει «αλλάξει τα δόντια» του από τη μια πλευρά του στόματος και όχι από την άλλη. Μια διαφορά της τάξης των 6 μηνών είναι αποδεκτή. Αν ξεπεραστεί αυτό το χρονικό διάστημα, χρειάζεται διερεύνηση.
-Εάν παρατηρείται ασυμμετρία στο πρόσωπο του παιδιού. Πολλές φορές υπεύθυνη για κάτι τέτοιο είναι μια πρόωρη επαφή των πάνω με τα κάτω δόντια που ‘σπρώχνει’ τη κάτω γνάθο του παιδιού σε έκκεντρη θέση με αποτέλεσμα την ασυμμετρία. Η θεραπεία είναι πολύ εύκολη και ανώδυνη και η έγκαιρη παρέμβαση είναι απαραίτητη ώστε να μην εγκατασταθεί το πρόβλημα και το παιδί αναπτυχθεί με ασυμμετρία.
-Εάν το παιδί αναπνέει περισσότερο από το στόμα. Κάτι τέτοιο ανιχνεύεται και κατά τη δίαρκεια της ημέρας (ιδιαίτερα τις ώρες που χαλαρώνει πχ στην τηλεόραση) αλλά ιδιαίτερα τη νύχτα όπου το παιδί ροχαλίζει. Σε αυτές τις περιπτώσεις, σε συνεργασία με ωτορινολαρυγγολόγο, διερευνάται εάν το παιδί έχει υπερτροφικές αμυγδαλές ή αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια).
-Εάν το παιδί καθώς καταπίνει, σπρώχνει τη γλώσσα ανάμεσα στα πάνω και τα κάτω δόντια με αποτέλεσμα η γλώσσα να προβάλει ανάμεσά τους μην αφήνοντας τα δόντια να έρθουν σε επαφή.
-Εάν δαγκώνει ‘ανάποδα’. Φυσιολογικά, τα δόντια της άνω γνάθου ‘αγκαλιάζουν’ τα δόντια της κάτω γνάθου. Όταν κάποιο δόντι της άνω γνάθου βρίσκεται πίσω από τα δόντια της κάτω, είναι παθολογικό και πρέπει να διορθωθεί διότι δημιουργεί προβλήματα στη λειτουργία του στόματος.
-Εάν τα πάνω μπροστινά δόντια ‘πετάνε’ έξω από τα χείλια. Κάτι τέτοιο, τα κάνει πολύ επιρρεπή σε τραύμα διότι φυσιολογικά τα χείλια προστατεύουν τα δόντια από τις προσκρούσεις.
-Εάν παρατηρείται έντονος συνωστισμός των δοντιών. Εκτός του αισθητικού προβλήματος, ο συνωστισμός μας επισημαίνει ότι τα δόντια δεν χωρούν αρμονικά στις γνάθους γεγονός που επηρεάζει τόσο τη δυνατότητα επαρκούς καθαρισμού τους, όσο και όλη την λειτουργία του στόματος. Ο συνωστισμός δεν συνεπάγεται απαραίτητα εξαγωγή μονίμων δοντιών, ιδιαίτερα εάν διαγνωσθεί έγκαιρα.
-Εάν παρατηρούνται μεγάλα κενά ανάμεσα στα δόντια. Συνήθως παρατηρείται ένα μεγάλο κενό ανάμεσα στα κεντρικά δόντια της άνω γνάθου. Αυτό δεν είναι πάντα παθολογικό. Σημασία έχει η κλίση των δοντιών, εάν υπάρχει μεγάλος χαλινός ανάμεσά τους και πιο πολύ σε ποιό στάδιο βρίσκεται το παιδί ως προς την αλλαγή των δοντιών του.
-Εάν έχει χαθεί κάποιο δόντι είτε από τερηδόνα είτε από τραύμα. Είναι πολύ σημαντικό να διερευνηθεί πόσο νωρίτερα έχει χαθεί το δόντι από το αναμενόμενο (εάν πρόκειται για παιδικό δόντι) και αναλόγως να αποφασιστεί εάν πρέπει να διατηρηθεί ο χώρος για το διάδοχο μόνιμο διότι είναι πολύ εύκολο ο χώρος να περιοριστεί και να μας δημιουργήσει πολλά προβλήματα. Εάν πρόκειται για μόνιμο δόντι, τότε πρέπει να γίνει σχέδιο θεραπείας για το πως θα καλυφθεί το κενό. Πλέον, υπάρχουν πολλές λύσεις και η τελική απόφαση παίρνεται μετά από λεπτομερή ενημέρωση των γονέων για τα υπέρ και τα κατά της κάθε επιλογής.
Μαριλένα Ζαμπέλη - Μεσαριτάκη
Ορθοδοντικός
