Ο βιγκανισμός είναι το ολοένα και πιο δημοφιλές διατροφικό πρότυπο στο οποίο αποκλείονται τα ζωικά προϊόντα και τα παράγωγα αυτών, όπως είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα και το μέλι. Όμως πέρα από το τι απαγορεύεται αυτή η διατροφή είναι πλούσια σε δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, λαχανικά, φρούτα, σπόρους, ξηρούς καρπούς, φυτικής προέλευσης λιπαρά, μυρωδικά και βότανα. Ωστόσο, οι περισσότεροι οργανισμοί καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι μπορεί να προκύψουν ανεπάρκειες σε μερικά θρεπτικά συστατικά για αυτό και είναι απαραίτητος ο προσεκτικός σχεδιασμός του διατροφικού πλάνου.

Πρωτεΐνη
Η απαραίτητη πρόσληψη πρωτεΐνης για την κάλυψη των αναγκών γίνεται με τη χρήση εναλλακτικών πηγών όπως είναι: η σόγια, τα όσπρια, τα δημητριακά προϊόντα ολικής αλέσεως, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι.

Ω- 3 λιπαρά οξέα
Την κάλυψη των αναγκών σε καλά λιπαρά μπορούν να την κάνουν μέσα από την κατανάλωση τροφών όπως είναι ο λιναρόσπορος, οι σπόροι chia και τα καρύδια.

Σίδηρος
Η κάλυψη των αναγκών σε σίδηρο εξαιτίας της απουσίας κρέατος μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την κατανάλωση εμπλουτισμένων δημητριακών, οσπρίων, σταφίδων και μελάσας σε συνδυασμό με πηγές βιταμίνης C, που μπορείς να βρεις στις ντομάτες και στα εσπεριδοειδή.

Προσοχή, απόφυγε την παράλληλη κατανάλωση ανταγωνιστών σιδήρου όπως είναι η καφεΐνη και το τσάι.

Ασβέστιο
Μπορεί να βρεθεί σε πολλές φυτικές πηγές όπως είναι το μπρόκολο, το κινέζικο λάχανο και η λαχανίδα, μιας και περιέχουν χαμηλή περιεκτικότητα οξαλικών (ανταγωνιστής του ασβεστίου). Καλές ακόμα πηγές είναι το εμπλουτισμένο γάλα σόγιας, το σουσάμι, τα αμύγδαλα και τα φασόλια. Καλό είναι να γνωρίζεις όμως ποιοι είναι οι ανταγωνιστές του ασβεστίου για να τους αποφεύγεις, αυτοί είναι τα οξαλικά και το φυτικό οξύ – με κύριο εκπρόσωπο το σπανάκι.

Βιταμίνη D
H κάλυψη των αναγκών σε βιταμίνη D είναι πρόκληση αφού είναι λίγα τα φυτικά τρόφιμα που έχουν εμπλουτιστεί με αυτή. Συνεπώς, καλό είναι να ελέγχεις τακτικά τα επίπεδα της στο αίμα.

Βιταμίνη Β12
Οι vegans είναι σε κίνδυνο να μην καλύψουν τις συστάσεις σε πολύ σημαντικά θρεπτικά συστατικά όπως είναι τα Ω- 3 λιπαρά οξέα, το ασβέστιο και το σίδηρο, μα το πιο σημαντικό από αυτά είναι η βιταμίνη Β12.

 Έχει φανεί ότι η υιοθέτηση του βιγκανισμού χωρίς την ύπαρξη της ιατρικής και διατροφικής συμβουλή μπορεί να οδηγήσει σε μη αντιστρεπτή εγκεφαλική βλάβη εξαιτίας της ανεπάρκειας της βιταμίνης B12.

Κατά την κύηση
Στην περίοδο της εγκυμοσύνης, η ανεπάρκεια σε βιταμίνη Β12 ή/και η υπερομοκυστεναιμία ως συνέπεια αυτής, έχουν σχετιστεί με σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως είναι η προεκλαμψία, το χαμηλό βάρος κύησης και με προβλήματα στο νευρικό σωλήνα.

Ακόμα, η μητέρα όταν δεν ακολουθεί μια ισορροπημένη διατροφή φαίνεται ότι μπορεί και να αναπτύξει συμπτώματα κατάθλιψης και να έχει σοβαρό αντίκτυπο στη διάθεση της σε όλο το απαιτητικό διάστημα της εγκυμοσύνης, μέχρι και του θηλασμού. Οι διατροφικοί σύνδεσμοι μεταξύ διάθεσης και διατροφής είναι μέσω του φυλλικού οξέος, της βιταμίνης Β12, του ασβεστίου, της βιταμίνης D, του σιδήρου, το σελήνιο, το ψευδάργυρο και τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα.

Στο έμβρυο και στο παιδί
Τα έμβρυα που γεννιούνται από μητέρες με διαταραγμένο status της βιταμίνης Β12, κατά την εγκυμοσύνη έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν μια γκάμα από αιματολογικές, αναπτυξιακές και νευρολογικές διαταραχές, όπως είναι η μη επίτευξη της επιθυμητής ανάπτυξης στο βάρος, το ύψος και την περιφέρεια του κεφαλιού, ανορεξία και καθυστερημένη ανάπτυξη ομιλίας. Τα συμπτώματα στα έμβρυα εμφανίζονται κατά τη διάρκεια του 4ου – 10ου μήνα, χωρίς να αποκλείεται ούτε το σενάριο να εμφανιστούν νωρίτερα, ούτε και αργότερα.

Συμπερασματικά για τον βιγκανισμό στην εγκυμοσύνη
Συνεπώς, η απόφαση για το αν η γυναίκα θα μπει σε μια εγκυμοσύνη ακολουθώντας τη vegan διατροφή, καλό είναι να γίνεται γνωστό πριν από τη σύλληψη. Έτσι, θα μπορέσει να ακολουθήσει ένα πολύ αυστηρό, φυτικής προέλευσης, πλάνο διατροφής, κατάλληλα σχεδιασμένο για τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό είναι στοιχείο κλειδί, ώστε η μέλλουσα μαμά να μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες της σε ενέργεια και σε καίρια θρεπτικά συστατικά.

Μαρία Μεντζέλου
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος με M.Sc.
Κλινική Διατροφή και εξειδίκευση στο Life Coaching και στο NLP (Πανεπιστήμιου Αιγαίου)
6984515475
maria.mentzelou@hotmail.com

Ονομάζομαι Μαρία Μεντζέλου και το επαγγελματικό μου όνειρο έγινε πραγματικότητα με την αποφοίτηση μου από το τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής, του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, με βαθμό πτυχίου 8,34. Το ταξίδι στη γνώση συνεχίστηκε και το 2018 με την ολοκλήρωση με άριστα του μεταπτυχιακού στην Εφαρμοσμένη Διαιτολογία – Διατροφή με κατεύθυνση την Κλινική Διατροφή, μιας και προτεραιότητα μου είναι να σε βοηθήσω προσφέροντας τα μέγιστα ώστε να βελτιωθεί ο τρόπος ζωής σου, ανεξαρτήτως προβλημάτων υγείας. Ερευνητικά, το ενδιαφέρον μου στο πλαίσιο του προπτυχιακού ήταν η εκπόνηση της πτυχιακής εργασίας με θέμα: ”Διαιτητική Πρόσληψη και Επίπεδα Χαλκού και Ψευδαργύρου σε Παιδιά.”

Αργότερα, συνέχισα με τη διπλωματική μου εργασία στα πλαίσια του μεταπτυχιακού με θέμα: ‘’Διερεύνηση της σχέσης των επιπέδων βιταμίνης D, σωματικού βάρους και ινσουλινοαντίστασης σε παιδιά σχολικής ηλικίας.’’ Όμως, το ταξίδι στην γνώση είναι αδιάκοπο με τις αναζητήσεις μου σχετικά με τη σφαιρική αντιμετώπιση και τον αδιαμφισβήτητο ρόλο που έχει η ψυχολογία να με οδηγεί να παρακολουθήσω το ετήσιο πρόγραμμα: «Coaching με στοιχεία συμβουλευτικής» και το πρόγραμμα: «Βασικές Δεξιότητες στο Νευρογλωσσικό Προγραμματισμό (NLP)» από το Πανεπιστήμιο Αιγίου. Πολύ σημαντικές εμπειρίες και γνώση απέκτησα από την πρακτική άσκηση στο Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών ”Σωτηρία” και στο Νοσηλευτικό Ίδρυμα Μ.Τ.Σ, όπως σε διαιτολογικό γραφείο καθώς και σε χώρο μαζικής εστίασης.

Η επαγγελματική μου εμπειρία αφορά την απασχόληση μου ως υπεύθυνη διαιτολόγος σε εργομετρικό, διαγνωστικό και διατροφολογικό κέντρο, όπως και σε ενδοκρινολογικό ιατρείο, σε πολυδύναμο κέντρο αισθητικής. Δεν παύει, παράλληλα, μεγάλη μου αγάπη να είναι η ενασχόληση με την αρθρογραφία. Οι εξελίξεις στον χώρο της διαιτολογίας είναι συνεχείς και ραγδαίες και για αυτό ακριβώς φροντίζω να ενημερώνομαι παρακολουθώντας ημερίδες και συνέδρια. Παράλληλα, η αγάπη μου στην επιστήμη με κρατάει σε εγρήγορση διαβάζοντας τα τελευταία βιβλιογραφικά δεδομένα που ανακύπτουν.