Πόσο εύκολα καταφέρνει το παιδί σας να συγκεντρωθεί για ένα εποικοδομητικό διάστημα όταν παίζει στο σπίτι; Μήπως η συγκέντρωση του είναι βραχυπρόθεσμη; Έχετε αναρωτηθεί τι είναι αυτό που μπορεί να επηρεάζει τη συγκέντρωση των μικρών παιδιών και χάνουν εύκολα το ενδιαφέρον τους;

Υπάρχουν τρόποι να βοηθήσετε τα παιδιά να αποκομίσουν τα οφέλη της καθολικής συμμετοχής τους σε ό,τι καταπιάνονται. Η διατήρηση της συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού είναι σημαντική. Τότε λαμβάνουν χώρο στον εγκέφαλο του παιδιού οι νοητικές εκείνες λειτουργίες που οδηγούν στην οικοδόμηση της γνώσης.

• Δώστε χρόνο στο παιδί σας για εξερεύνηση
Τα μικρά παιδιά έχουν την ικανότητα να απορροφώνται εύκολα από κάτι που τους παρακινεί το ενδιαφέρον. Διαθέτουν μια έμφυτη περιέργεια για οτιδήποτε συμβαίνει γύρω τους. Είναι ένας τρόπος για να αντιληφθούν την πραγματικότητα είναι μέσω της παρατήρησης. Δεν έχουν την ίδια αίσθηση του χρόνου με εμάς τους ενήλικες. Οπότε και μπορούν να εξετάζουν το αντικείμενο της προσοχής τους για όσο διάστημα χρειαστεί μέχρι να το κατανοήσουν.

Επιτρέψτε στο παιδί σας το χρόνο που απαιτείται για να ολοκληρώσει οποιαδήποτε νοητική επεξεργασία συμβαίνει κατά τη διάρκεια της εξερεύνησης. Η Maria Montessori είχε αναφέρει πως όταν πάει βόλτα ένα παιδί συνηθίζει να σταματάει αρκετές φορές για να παρατηρήσει ή να θαυμάσει κάτι. Συνήθως όμως η βιασύνη του ενήλικα και η ανυπομονησία του τείνουν να διακόπτουν την προσοχή του και την ανάγκη του για εξερεύνηση.

Με τους ρυθμούς που κυλά η μέρα και τις διαρκείς απαιτήσεις που προκύπτουν από την ίδια τη ζωή, είναι κατανοητό αν δυσκολεύεστε να περιμένετε καρτερικά το παιδί σας σε κάθε του στάση. Αυτό που μπορείτε να κάνετε όμως κάθε φορά που το επιτρέπει το πρόγραμμά σας, είναι να πηγαίνετε βόλτα ακολουθώντας εσείς το παιδί.

Αφήστε το να σας οδηγήσει εκείνο, με το δικό του ρυθμό, στα δικά του μονοπάτια, σταματώντας όσες φορές χρειαστεί. Παρατηρώντας μαζί του ό,τι βλέπει, το πιο πιθανό είναι να ανακαλύψετε τελικά κι εσείς κάτι καινούριο ή απλά να απολαύσετε τη στιγμή. Τα μικρά παιδιά έχουν το πλεονέκτημα να ζουν στο εδώ και τώρα και είστε τυχεροί που μπορούν να σας το μεταφέρουν.

• Αποσυμφορήστε το δωμάτιο του παιδιού σας. Η πληθώρα παιχνιδιών στο δωμάτιο δύναται να αποσπάσει την προσοχή του παιδιού και να προκαλέσει υπερδιέγερση, μιας και τα ερεθίσματα γύρω του είναι πολλά.

Αν παρατηρείτε ότι το παιδί σας γίνεται ανήσυχο, υπερδραστήριο και η διάρκεια προσοχής του είναι μειωμένη, δοκιμάστε να αποσυμφορήσετε το δωμάτιο του. Αλλά και όσους χώρους στο σπίτι φιλοξενούν παιχνίδια. Προτιμήστε να κρατήσετε εκείνα με τα οποία έχετε παρατηρήσει ότι παίζει περισσότερο το συγκεκριμένο διάστημα, διατηρώντας περισσότερο τη συγκέντρωσή του και αποθηκεύστε τα υπόλοιπα.

Όταν το παιδί αναζητήσει ένα παιχνίδι ή δε βρίσκει πια ενδιαφέρον σε αυτό που είναι ήδη διαθέσιμο, είναι μια καλή στιγμή να του προσφέρετε μια εναλλακτική. Δοκιμάστε να αλλάζετε κάθε τόσο τα παιχνίδια στο χώρο σύμφωνα με τα ενδιαφέροντά του. Με αυτόν τον τρόπο βοηθάτε τη νοητική δραστηριότητα του παιδιού σας και τη συγκέντρωσή του.

• Προσφέρετε κατάλληλα ερεθίσματα προς εξερεύνηση
Όσο κι αν η εποχή συνιστά την εξοικείωση των παιδιών με τα τεχνολογικά μέσα, η έκθεσή τους σε αυτά χρειάζεται να γίνεται με μέτρο. Τα ερεθίσματα που δέχεται ένα παιδί μέσα από την οθόνη, και οι γρήγορα εναλλασσόμενες εικόνες, επιταχύνουν τη λειτουργία του εγκεφάλου και τις κινήσεις των ματιών του οδηγώντας σε υπερδιέγερση.

Έρευνες αναφέρουν ότι τα παιδιά 1 έως 3 ετών που περνούν χρόνο μπροστά στην οθόνη έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν αδυναμία προσήλωσης μέχρι τα 7 τους χρόνια.
Sigman, 2012

Αντίθετα, τα ρεαλιστικά υλικά και τα υλικά ανοιχτού τύπου (open-ended) προσφέρουν δυνατότητες για διεύρυνση του μυαλού, ενεργοποιούν τη σκέψη και προωθούν τη μάθηση. Υλικά ανοιχτού τύπου είναι εκείνα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με πολλαπλούς τρόπους, αυτόνομα και χωρίς καθοδήγηση. Η διερεύνηση των υλικών αυτών απαιτεί βαθιά συγκέντρωση οπότε και συστήνεται η χρήση τους.

• Κάνετε με το παιδί σας ασκήσεις χαλάρωσης / διαλογισμού

Με τόσους περισπασμούς γύρω μας, οι ασκήσεις χαλάρωσης μας επιτρέπουν να εναρμονιστούμε με το περιβάλλον και να βρούμε συναισθηματική ισορροπία. Μας δίνουν τη δυνατότητα να συντονίσουμε τον εγκέφαλο σε συγκεκριμένες συχνότητες, κερδίζοντας τη συγκέντρωση του νου.

Από την ηλικία των 2 – 2,5 ετών το παιδί αντιλαμβάνεται καλύτερα το σώμα του και είναι μια καλή στιγμή να ξεκινήσει τις συνειδητές αναπνοές. Μπορείτε να του δείξετε πώς να πάρει μια βαθιά αναπνοή και ένας τρόπος είναι να φανταστεί ότι κρατά ένα λουλούδι στο χέρι του και το μυρίζει αργά. Η γιόγκα είναι ένας ακόμη τρόπος να συγκροτήσουν τη σκέψη τους και να αποκτήσουν επίγνωση αυτού που επιλέγουν να κάνουν.

Τα βρέφη από την άλλη επωφελούνται από ένα αρμονικό περιβάλλον γύρω τους. Προσπαθήστε να απομονώνεται τους θορύβους και μιλάτε στο μωρό σας με απαλή φωνή. Προτιμήστε να ακούγονται ήχοι της φύσης καθώς προσφέρουν ασφάλεια και το προσαρμόζουν σταδιακά και ομαλά στο νέο του περιβάλλον.

Αρχική δημοσίευση εδώ.

Βιβλιογραφία
Sigman, A. (2012). Time for a View on Screen Time. Archives of Disease in Childhood, 97(11), 935–942. https://doi.org/10.1136/archdischild-2012-302196. 

Όλγα Ντίνα
Reggio Emilia & Montessori inspired teacher
BA in Early Childhood Studies – Certified AMI 3-6 Montessori Classroom Assistant
Certified Children’s Yoga Teacher – Co-founder of Avoketa Concept Store
email: ntina.olga@gmail.com

Ονομάζομαι Όλγα Ντίνα και είμαι Παιδαγωγός Προσχολικής Ηλικίας. Είμαι απόφοιτη της σχολής BA Early Childhood Studies του University of East London και έχω παρακολουθήσει το AMI 3-6 Montessori Assistants Course στο Λονδίνο και το πρόγραμμα δια βίου μάθησης “Μαθησιακές Δυσκολίες” από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Έχω εργαστεί πάνω από 7 χρόνια σε διεθνή σχολεία και εξειδικεύομαι στις παιδαγωγικές μεθόδους Reggio Emilia και Montessori. Είμαι Πιστοποιημένη Δασκάλα Γιόγκα για Παιδιά και συνιδρύτρια του Avoketa Concept Store.