Είναι πολλές οι φορές σίγουρα που έχετε ακούσει ως γονείς αλλά και ως εκπαιδευτικοί τον όρο «χαρισματικά παιδιά». Τι σημαίνει όμως αυτό; Πώς μπορούμε να καταλάβουμε αν ένα παιδί είναι όντως χαρισματικό;

Χαρισματικά παιδιά: Οι ορισμοί
Οι ορισμοί που έχουν προκύψει από έρευνες ως προς το θέμα είναι αρκετές. Αυτό συμβαίνει γιατί τα «χαρισματικά παιδιά» δε συνιστούν μία ομοιογενή ομάδα, παρά αποτελούν ένα σύνολο ανθρώπων που μοιράζονται, σ’ έναν βαθμό, κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Η ειδοποιός διαφορά που έχουν, από την πλειοψηφία των παιδιών στην ηλικία τους, είναι οι ασύγχρονες γνωστικές και συναισθηματικές τους ανάγκες. 

Η ουσία της εκπαίδευσης
Ο λόγος που γίνεται αναφορά σε αυτή την ομάδα παιδιών είναι διότι χρήζουν ιδιαίτερης εκπαιδευτικής μεταχείρισης. Όπως για παράδειγμα δημιουργούνται ειδικά διαμορφωμένα προγράμματα εκπαίδευσης για τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, π.χ. διάσπαση ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, έτσι και αυτοί οι μαθητές έχουν τις δικές τους ιδιαιτερότητες και ανάγκες.

Η αναγνώριση των «χαρισματικών παιδιών» δεν είναι απλή & μονοσήμαντη, γιατί η έννοια της χαρισματικότητας είναι πολυπαραγοντική & οι εκφάνσεις της ποικίλουν.

Χαρισματικά παιδιά: Τα χαρακτηριστικά τους
Τα παιδιά αυτά έχουν υψηλή αντιληπτική ικανότητα, δυνατότητα για υπερυψηλές επιδόσεις σε μία πληθώρα αντικειμένων, εσωτερικό σημείο προσδιορισμού και ισχυρά κίνητρα.

Ως επί το πλείστων, παρουσιάζουν συναισθηματική σταθερότητα και ηγετικά χαρακτηριστικά. Βιώνουν σε μεγάλο βαθμό αποξένωση και το αίσθημα ότι ο περίγυρος τους αδυνατεί να τα κατανοήσει, λόγω της απόκλισης τους από τον μέσο όρο, ενώ βρίσκονται διαρκώς στην προσπάθεια να ισορροπήσουν τις εξεζητημένες ανησυχίες τους με τις κοινές συναισθηματικές τους ανάγκες. 

Ενδείξεις για τον προσδιορισμό αυτών των παιδιών θα μπορούσαν να αποτελούν:

Η περιέργεια να επεξεργαστούν τον περίγυρο τους, το ανεπτυγμένο λεξιλόγιο, το υψηλό αίσθημα δικαίου, η ευαισθησία στις έννοιες του καλού και του κακού, η ωριμότητα και το χιούμορ, οι ηγετικές τάσεις, η μεγάλη αντιληπτική ικανότητα. Φυσικά, δεν είναι απαραίτητο ένα παιδί να έχει το σύνολο των παραπάνω χαρακτηριστικών για να είναι χαρισματικό.

Η αντιμετώπιση του σχολείου
Εν κατακλείδι, αρκετοί χαρισματικοί μαθητές εξαιτίας της μη σωστής προσέγγισής τους από τους εκπαιδευτικούς και το σχολείο μπορεί να αποκτήσουν αρνητική στάση απέναντι τους ή μπορεί να υιοθετήσουν αρνητικές συμπεριφορές, όπως: υπεροψία, μη ένταξη στις ομάδες των συνομηλίκων τους, υποεπίδοση, υπερκινητικότητα, διάσπαση προσοχής κ.α. 

Το σχολείο οφείλει να σταθεί δίπλα και σε αυτούς τους μαθητές. Η διαφοροποιημένη διδασκαλία αποτελεί το σημαντικότερο βήμα στην προώθηση τους για ενασχόληση με τα ενδιαφέροντά τους, στην κοινωνικοσυναισθηματική τους ανάπτυξη, αλλά και στην αξιοποίηση των ικανοτήτων τους. 

Αρχική δημοσίευση στο lalouspiridoula.blogspot.com

Σπυριδούλα Μαρία Λάλου
Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
Σχολική Ψυχολογία
lalouspiridoula.blogspot.com

Ονομάζομαι Λάλου Σπυριδούλα και είμαι Εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Διαθέτω πιστοποιημένες επιμορφώσεις και μεταπτυχιακούς τίτλους στη ψυχολογία και τη διαχείριση άγχους των παιδιών, την εκπαίδευση μεταναστών και τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως δεύτερη. Επιπλέον, ασχολούμαι με την Ειδική Αγωγή, τη σχολική φοβία, τις διαφυλικές διαφορές, τον ιδρυματισμό και τη παιγνιοθερaπεία. Παράλληλα κάνω ιδιαίτερα μαθήματα αλλά και δημιουργική απασχόληση. Από το 2017, έχω δημιουργήσει την ιστοσελίδα: Teacher’s Blog, όπου εγώ και οι συνεργάτες μου, αναρτούμε προβληματισμούς, ιδέες, αντιλήψεις και συμβουλές γύρω από την εκπαίδευση, την οικογένεια, το σχολείο αλλά και την κοινωνία.