Πώς θα σταματήσει το παιδί μου να χτυπάει;

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ : Συμβουλές για γονείς

Περιγραφή

Το παιδί σας χτυπάει εύκολα τους άλλους όταν θυμώνει; Δεν μπορεί να ελέγξει τον εαυτό του και φοβάστε πως θα τραυματιστεί ή θα τραυματίσει κάποιον άλλο; Σήμερα, είμαι εδώ για να αναλύσουμε το γιατί ένα παιδί μπορεί να χτυπάει τους άλλους, αλλά και πώς μπορούμε να το βοηθήσουμε. 

ο φαινόμενο του να χτυπάει ένα παιδί τους γύρω του, τους γονείς, τους συνομήλικους δεν είναι κάτι σπάνιο, ιδιαίτερα σε συγκεκριμένες ηλικίες. Φυσικά, παρά το γεγονός ότι είναι κάτι πολύ συνηθισμένο. Aυτό δε σημαίνει πως γίνεται αποδεκτό ή ότι δεν θα πρέπει να κάνουμε κάτι για να το διορθώσουμε. Πριν αναφερθούμε στο τι μπορούμε να κάνουμε, είναι σημαντικό από την πλευρά μας ως γονείς να κατανοήσουμε πως είναι κάτι πολύ συνηθισμένο και συχνά έρχεται με την ηλικία του παιδιού. Αυτό θα μας βοηθήσει περισσότερο στο να σκεφτούμε τρόπους αντιμετώπισης, αλλά και επεξεργασίας αυτού του γεγονότος, ώστε να μπορέσουμε να το επιλύσουμε. 

Γιατί είναι τόσο συνηθισμένο ένα παιδί να χτυπάει;
Κατά τη διάρκεια της βρεφικής και παιδικής ηλικίας, τα παιδιά υφίστανται πάρα πολύ μεγάλες αλλαγές και περνούν πολλά διαφορετικά στάδια στο δρόμο προς την ενήλικη ζωή τους. Φυσικά, αυτές οι αλλαγές βρίσκουν τα παιδιά απροετοίμαστα και χωρίς την ωριμότητα ενός ενήλικα. Για να μπορούν να διαχειριστούν αυτές τις αλλαγές αλλά και τα συναισθήματά τους. Άρα πολύ συχνά συνοδεύονται από αισθήματα απελπισίας και θυμού. 

Ένα παιδί δεν έχει τη δυνατότητα να αντιληφθεί και να επεξεργαστεί τις αλλαγές που έρχονται καθημερινά από το σώμα του μέχρι τον τρόπο που σκέφτεται.

Η διαχείριση λοιπόν αυτών των αλλαγών που εμείς διδάσκουμε στο παιδί μας είναι και ο τρόπος που θα μπορεί αργότερα να διαχειριστεί τις καταστάσεις ως ενήλικας. 

Τι μπορούμε να κάνουμε όταν το παιδί μας χτυπάει; «Ο πρώτος σταθμός μας είναι ο εαυτός μας»
Με αυτό εννοώ πως θα πρέπει πρώτα να κάνουμε μία ενδοσκόπηση για το πώς εμείς οι ίδιοι σαν γονείς διαχειριζόμαστε τις αλλαγές ή τον θυμό μας. Πολύ συχνά τα παιδιά έχουν την τάση να αντιγράφουν τις δικές μας συμπεριφορές. Εάν λοιπόν εμείς οι ίδιοι χτυπάμε το παιδί, δε θα πρέπει να μας παραξενεύει να κάνει και εκείνο το ίδιο. 

Άλλο ένα κομμάτι της προσωπικής μας ενδοσκόπησής είναι να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε πότε ξεκίνησε αυτή η συμπεριφορά του παιδιού. Μήπως συνέπεσε με κάποια αλλαγή στη ζωή μας; Μήπως κάτι δεν έχουμε διαχειριστεί ή δεν έχουμε συζητήσει μαζί του; Μήπως ήρθε ένα νέο αδερφάκι; Μήπως αλλάξαμε σχολείο; Μήπως η σχέση της μαμάς και του μπαμπά περνάει μία κρίση; Χρειάζεται λοιπόν να σκεφτούμε όλες τις πιθανότητες σχετικά με το χρόνο που ξεκίνησε το παιδί να χτυπά, ώστε να το καταλάβουμε. 

Η αυτοφροντίδα του γονέα είναι να εξίσου σημαντικό ζήτημα. Για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε το παιδί να επιλύσει τα προβλήματα του και να προσαρμοστεί σε αλλαγές. Να βρει εναλλακτικές λύσεις και τρόπους αντίδρασης, χρειάζεται κι εμείς οι ίδιοι να είμαστε καλά με τον εαυτό μας. 

«Μην επαναπαυόμαστε σε κάτι που είναι βολικό»
Η δουλειά του γονέα είναι η πιο δύσκολη δουλειά που υπάρχει. Ο ρόλος αυτός είναι εικοσιτετράωρος και μόνιμος, σε συνδυασμό δε και με όσα συμβαίνουν στις ζωές μας, γίνεται ακόμη δυσκολότερος. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μπορούμε να το καταλάβουμε. Πολύ συχνά λοιπόν αυτή η κούραση που βιώνουμε μας βγαίνει σε θυμό ή μας αναγκάζει να κάνουμε πράγματα τα οποία απλά μας βολεύουν, αντί να κάνουμε το σωστό. 

Παλιότερα είχα μία μητέρα σε θεραπεία με ένα παιδί οχτώ ετών. Η μητέρα δούλευε πάρα πολλές ώρες με αποτέλεσμα να μην πέρνα πολλή ώρα με το παιδί. Επειδή λοιπόν ήθελε να περνά περισσότερο χρόνο μαζί του είχε αποφασίσει να κάνει εκείνη τις ασκήσεις του παιδιού που του έβαζε η δασκάλα του. Εκείνο έπρεπε να της αντιγράφει και έτσι να περνούν  περισσότερη ώρα μαζί. Καθώς τα μαθήματα τελείωναν πάρα πολύ γρήγορα. Αυτό λοιπόν είχε ως αποτέλεσμα να περνούν  όντως παραπάνω χρόνο μαζί, αλλά το παιδί φτάνοντας στην τρίτη δημοτικού μετά βίας ήξερε να γράφει . Μπορεί το συγκεκριμένο παράδειγμα να είναι αρκετά ακραίο. Όμως, είναι ενδεικτικό του πώς κάποιες φορές προσπαθούμε να βοηθήσουμε το παιδί μας κάνοντας κάτι που βολεύει και τους δυο μας, αλλά στην πραγματικότητα δυσκολεύουμε τα πράγματα. 

Εάν λοιπόν όταν το παιδί μας έχει μία αντίδραση να χτυπάει κάποιον νιώθουμε ότι δεν μπορούμε να το διαχειριστούμε και επιθυμούμε να πάρουμε λίγο χρόνο, αυτό ακριβώς θα πρέπει να κάνουμε. Εάν αντιδράσουμε παρορμητικά, ξεσπάσουμε φωνάξουμε, ή συμπεριφερθούμε με έναν λάθος τρόπο δε θα βοηθήσει την κατάσταση. Χρειάζεται λοιπόν να πάρουμε το χρόνο μας να αποστασιοποιηθούμε, ώστε να μπορέσουμε να διαχειριστούμε κι εμείς την κατάσταση.

Όλα τα παραπάνω σίγουρα θα βοηθήσουν κατάβαση σας και έπειτα εφόσον εσείς είστε το πρότυπο του παιδιού θα του διδάξετε έναν πιο ήρεμο, πιο λογικό και πιο ώριμο τρόπο να διαχειρίζεται την οποιαδήποτε κατάσταση.

«Βάλτε σαφή και ξεκάθαρα όρια»
Πολύ γονείς φαντάζονται πως η λύση που θα προτείναμε ως θεραπευτές είναι να κάνουν μία μακροσκελή και σοβαρή συζήτηση με το παιδί. Όταν όμως το παιδί έχει εκραγεί και χτυπάει, φωνάζει και κλαίει, σίγουρα δεν είναι μία κατάλληλη στιγμή να κάνω μία συζήτηση, καθώς δεν μπορεί να την επεξεργαστεί. Ακόμα κι εμείς ως ενήλικες όταν είμαστε θυμωμένοι και κάποιος άλλος προσπαθεί να μας εξηγήσει κάτι, τις περισσότερες φορές δεν μπορούμε να το επεξεργαστούμε. Πόσο μάλλον ένα παιδί που δεν έχει κατακτήσει την αυτορρύθμιση. Φυσικά, χρειάζεται να πούμε στο παιδί τι είναι σωστό και τι όχι, όμως κατά τη διάρκεια μίας εκρήξεις δεν είναι η κατάλληλη στιγμή. 

Σε αυτή τη φάση χρειάζεται να βάλω ένα πάρα πολύ σαφές όριο. « Δε θα σε αφήσω να με χτυπάς» ή « Δε θα σε αφήσω να χτυπάς τον εαυτό σου». Αυτή η φράση μπορεί να μας βοηθήσει να βάλουμε το όριο. Εάν το παιδί μας δεν ακούει, καλό είναι να σκύψουμε στο ύψος του και να πιάσουμε πολύ απαλά τα χεράκια του. Το παιδί θα νιώθει ασφάλεια με αυτό τον τρόπο, έχοντας την επαφή μαζί μας και θα αντιληφθεί το όριο. Εάν συνεχίζει, μπορούμε να το πάρουμε και να το μετακινήσουμε μην επιτρέποντας του να συνεχίζει να χτυπάει. 

«Παρουσιαστείτε ως ώριμοι και ήρεμοι»
Σας έχει τύχει ποτέ απλώς και μόνο ακούγοντας κάποιον να νιώθετε ηρεμία; Αυτό ακριβώς προσπαθούμε να γίνουμε για τα παιδιά μας. Όταν το παιδί αρχίζει και χτυπάει εμένα ή τον εαυτό του, εγώ χρειάζεται να είμαι ο ήρεμος ενήλικας που θα το μεταδώσω την ηρεμία μου. Για να μπορέσει το παιδί να είναι ήρεμο και να αντιδρά στις καταστάσεις με ψυχραιμία χρειάζεται με κάποιον τρόπο να το μάθει. Εάν εγώ σε αυτή τη φάση χάσω την ψυχραιμία μου και σφίξω το παιδί, το ταρακουνήσω ή το πονέσω με έναν τρόπο, σίγουρα δεν μπορώ να του μεταδώσω καμία ηρεμία. 

Το σημαντικότερο όλων κι αυτό που θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας είναι ότι χρειάζεται πάρα πολλή υπομονή και πάρα πολλές φορές επανάληψη μίας συμπεριφοράς, ώστε ένα παιδί να την κάνει φύση του. Και για εμάς όμως το να έχουμε στο μυαλό μας ότι είμαστε το πρότυπο για τα παιδιά μας, βοηθά πάρα πολύ στον τρόπο που θα συμπεριφερθούμε. 

Κωνσταντίνα Αδαμοπούλου
Ιδρυτικό Μέλος allaboutparents.gr | Positive Parenting
BSc, MSc Ψυχολογία
Σχεσιακή Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια
Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες
Μέλος της Διεθνούς Ένωσης   Σχεσιακής Ψυχανάλυσης & Ψυχοθεραπείας (IARPP)
6985810793
adamopouloukonstantina1@gmail.com