Ο ύπνος του μωρού: Χρειάζεται τελικά εκπαίδευση;

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ : Συμβουλές για γονείς / Υγεία, Υγεία

Περιγραφή

Ο ύπνος, είναι μια από τις μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γονείς με τον ερχομό του παιδιού. Πριν έρθει ένα μωρό στον κόσμο, για τους περισσότερους ανθρώπους, ο ύπνος θεωρείται κάτι δεδομένο. Τα μωρά και τα μικρά παιδιά, όμως, έχουν ένα πολύ ξεχωριστό σύστημα για τον ύπνο που δεν μοιάζει με αυτό των ενηλίκων.

Πόσο κοιμάται ένα μωρό;
Οι ανάγκες ύπνου των παιδιών και η δομή του ύπνου τους (όνειρα,  βαθύς ύπνος κλπ.) μεγαλώνει και αλλάζει μαζί με τον εγκέφαλο και το σώμα τους. Μέχρι όμως να γίνει αυτό, οι γονείς εξαντλούνται. Έτσι, αναζητούν ακόμη και πριν από τη γέννηση τρόπους για να κοιμάται το μωρό. Τα μωρά συνήθως κοιμούνται 16-18 ώρες την ημέρα, όμως ο ύπνος τους είναι διακοπτόμενος.
Κάθε μωρό είναι ξεχωριστό και αυτό το βλέπουμε και στον ύπνο, καθώς υπάρχουν μωρά που ξυπνούν κάθε 20 λεπτά και άλλα κάθε 3 ώρες.

Το συναίσθημα του γονέα
Τα συναισθήματα του γονέα ποικίλουν, όπως και ο ύπνος του μωρού. Συχνά ακούμε από άλλους, πόσο εύκολα είναι τα δικά τους μωρά, πόσο εύκολα κοιμούνται, πόσες ώρες κοιμούνται. Αυτό μπορεί να μας κάνει να σκεφτόμαστε πως κάτι κάνουμε εμείς λάθος. Η έλλειψη ύπνου, όμως, επιφέρει και άλλα συναισθήματα όπως θυμό, κούραση, άγχος, έλλειψη υπομονής. Έτσι αναζητούμε λύση!

Ύπνος & θηλασμός
Όταν συζητώ με γονείς για το κομμάτι του ύπνου, το αντιπαραβάλλω με τον θηλασμό, ώστε να βοηθήσω να καταλάβουν ένα βασικό κομμάτι. Το κομμάτι αυτό, είναι η φυσικότητα. Τα μωρά γεννιούνται προγραμματισμένα να ξυπνούν ανά κάποιες ώρες ή και λεπτά. Ο συνεχής ύπνος έρχεται μετά τους 11 μήνες, στις περισσότερες περιπτώσεις. Τα μωρά ξυπνούν γιατί κάτι χρειάζονται, όπως και στον θηλασμό. Εκτός από τη φυσικότητα που έχει ο διακοπτόμενος ύπνος, ενισχύει και τη σχέση γονέα –παιδιού και χτίζει τις βάσεις για το μέλλον.

Tακτικές & εκπαιδεύσεις ύπνου
Υπάρχουν πολλές τακτικές – εκπαιδεύσεις, που ακολουθούνται από γονείς και πολλές έρευνες δείχνουν πως πετυχαίνουν. Μία γνωστή τακτική που χρησιμοποιούνταν συχνά κατά το παρελθόν, ήταν να αφήνουμε το παιδί να κλαίει, μέχρι να σταματήσει. Αυτή η διαδικασία ήταν ιδιαίτερα επίπονη για τα μωρά και αποδείχτηκε πως βλάπτει την εγκεφαλική ανάπτυξη του παιδιού. Σκεφτείτε πως τα μωρά δεν έχουν επίγνωση του αντικειμένου, δεν έχουν μνήμη, δεν έχουν άλλον τρόπο επικοινωνίας εκτός από το κλάμα. Σιγά σιγά, τα μωρά εσωτερικεύουν τη φροντίδα του γονέα και σταδιακά σταματούν να ξυπνούν τόσο συχνά.
Τα ανθρώπινα βρέφη είναι σχεδιασμένα να κοιμούνται ανήσυχα και να ξυπνούν συχνά. Είναι σχεδιασμένα να τσεκάρουν το περιβάλλον τους, να λαμβάνουν την επανασύνδεση με τους γονείς τους και να θηλάζουν συχνά.

Η σχέση με το μωρό
Οι περισσότεροι γονείς πιστεύουν πως το να μάθουμε το μωρό μας να κοιμάται μέσω κάποιας εκπαίδευσης, το βοηθά ως προς την ανεξαρτησία του, όμως η ανεξαρτησία, προκύπτει από τον ασφαλή δεσμό που δημιουργούμε με το μωρό και όχι από την εκπαίδευσή του. Καταλαβαίνω απόλυτα την ανάγκη μας για ύπνο, παρόλα αυτά, το να προσπαθούμε το παιδί μας να «τρέξει» να μάθει να κοιμάται γρήγορα, για πολλές ώρες, μόνο του, μπορεί να βλάψει την σχέση μας με το παιδί. Φαίνεται να ζητάμε  πολλά από τα μωρά, ενώ εκείνα μοιάζουν αβοήθητα. Όπως έχω αναφέρει και στο άρθρο για το κλάμα, τα παιδιά, δε γνωρίζουν μόνα τους πώς να ανακουφιστούν από δύσκολα συναισθήματα, αυτό το μαθαίνουν από τους γονείς. Αυτή η δεξιότητα, απαιτεί χρόνο. Μαθαίνουμε να ανακουφίζουμε τον εαυτό μας, όταν ως παιδιά μας έχουν παρηγορήσει οι γονείς μας και το ωράριο για αυτό είναι συνεχές.
Αν το παιδί, βιώνει φροντίδα, ανακούφιση, ασφάλεια από τον γονέα, τόσο πιο όμορφα θα βιώνει τη διαδικασία του ύπνου. Τις περισσότερες φορές, κάνουμε υπερπροσπάθεια να κοιμηθούν τα μωρά και χάνουμε ένα μεγάλο κομμάτι σύνδεσης και επαφής μαζί τους.

Όπως και σε άλλα ζητήματα, έτσι και στο κομμάτι του ύπνου, υπάρχει μία εμμονή να διδάξουμε το παιδί να κοιμάται. Φυσικά αυτό είναι κάτι λογικό, καθώς οι δύσκολοι ρυθμοί που ζούμε δεν μας επιτρέπουν την πολυτέλεια του χρόνου. Το μωρό μας όμως έχει άλλο ρυθμό.

Ο ύπνος βοηθά το παιδί να δημιουργήσει έναν ασφαλή δεσμό. Μέσω των εκπαιδεύσεων ύπνου, δεν έρχεται φυσικά η διαδικασία του αποχωρισμού και το μωρό συχνά βιώνει απομόνωση. Όταν ηρεμούμε το μωρό, το βοηθάμε να μειώσει το άγχος του και να νιώθει ασφάλεια. Προσπαθώντας να χειραγωγήσουμε και να μάθουμε το μωρό μας να είναι ανεξάρτητο ή να κάνει κάτι το οποίο δεν έρχεται φυσικά, είναι σαν να απορρίπτουμε το συναίσθημα και την ανάγκη του.

Η φύση έρχεται σε αντίθεση με όσα η σημερινή κοινωνία μας προστάζει.

Κανένας άνθρωπος δεν κοιμάται συνεχόμενα τη νύχτα, δεν μπορούμε να έχουμε αυτήν την απαίτηση από το μωρό μας. Στην ψυχοθεραπεία, είναι αρκετά δύσκολο να επανορθώσουμε αυτά τα ζητήματα, καθώς το άτομο δεν έχει μνήμες από αυτή την ηλικία. Φυσικά, κατανοώ πως πολλοί γονείς πιέζονται και καταφεύγουν σε αυτές τις τεχνικές και εκπαιδεύσεις και το θεωρώ λογικό. Καλό είναι να ζυγίζουμε τα πράγματα και να δούμε μακροπρόθεσμα τα οφέλη ή μη της κάθε επιλογής μας. 

Υπάρχουν φυσικοί τρόποι να βοηθήσουμε το παιδί μας να κοιμάται και ο βασικότερος όλων είναι να είμαστε εκεί όταν μας χρειάζεται.

Κωνσταντίνα Αδαμοπούλου
Ιδρυτικό Μέλος allaboutparents.gr | Positive Parenting
BSc, MSc Ψυχολογία
Σχεσιακή Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια
Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες
Μέλος της Διεθνούς Ένωσης   Σχεσιακής Ψυχανάλυσης & Ψυχοθεραπείας (IARPP)
6985810793
adamopouloukonstantina1@gmail.com